Bal, türüne bağlı olarak farklılık göstermekle birlikte; yaklaşık yapısının %90’i karbonhidrat (Fruktoz, glukoz gibi) (Şekerden %25 daha tatlıdır), kalan %5-10’u ise protein, vitamin (En fazla C vitamini), mineral (Yaklaşık 31 çeşit mineral içerir) ve organik asitlerden oluşur.
Bal, türüne bağlı olarak farklılık göstermekle birlikte; yaklaşık yapısının %90’i karbonhidrat (Fruktoz, glukoz gibi) (Şekerden %25 daha tatlıdır), kalan %5-10’u ise protein, vitamin (En fazla C vitamini), mineral (Yaklaşık 31 çeşit mineral içerir) ve organik asitlerden oluşur.
Bal, besin olmasının yanı sıra, geleneksel-tamamlayıcı tıp uygulamalarında da kullanılmaktadır. Milattan önce (MÖ) 4000’li yıllarda yazılmış Sümer kil tablet çivi yazılarında balın, tıbbi amaçla kullanıldığı belirtilmektedir. Dünyanın farklı bölgelerinde; bağışıklık sistemi güçlendirici, mikroplara karşı koruyucu, göz hastalıklarının tedavisi, verem ve diğer mikobiyal hastalıkların tedavisi, kabızlık ve barsak paraziti tedavisi, hıçkırık tedavisi, halsizlik tedavisi, egzema tedavisi, mideden asit reflüsünü önleme, sinüzit-bronşit gibi hastalıkların düzeltilmesi, yara iyileştirici, yaşlanmayı geciktirici, anksiyete ve depresyonu azaltıcı özellikleri nedeniyle de kullanılmaktadır. Son zamanlarda yapılan hücre kültürü ve hayvan laboratuvar çalışmalarında, kanser hücresinin kendi kendini öldürmesi (apopitoz), kanser hücre içinde enerji üretiminin baskılanması ve kanser hücre bölünmesinin durdurulması şeklinde sadece kanser gelişimini önleme değil aynı zamanda oluşmuş kanseri tedavi edici özelliklerinin de olabileceği belirlenmiştir. Balın yapısındaki fenolik ve flavanoid bileşiklerin, kanserin önlenmesi yönünde olumlu etkileri olduğu düşünülmektedir. Bu kimyasalların bal içindeki miktarı, bal türüne göre değişmektedir. Balın bu özellikleri nedeniyle, neredeyse doğal bir kanser aşısı olduğu çeşitli bilimsel yayınlarda belirtilmektedir. Balın bağışıklık sistemi üzerine etkisinin antikorların salınımının düzenlenmesi, monosit denilen kan hücrelerinden sitokin adı verilen maddelerin salınımının düzeltilmesi ile olduğu çalışmalarda belirlenmiştir. Yapılan bazı hayvan çalışmalarında balın, bazı kemoterapi ilaçların yan etkileri azalttığı, tamoksifen isimli meme, yumurtalık ve rahim kanserlerinde kullanılan biri ilacın etkinliği arttırdığı, belirlenmiştir.
Kemoterapi veya radyoterapiye bağlı ağız yarası ve ağız kuruluğunun düzeltilmesine faydası olduğu belirlenmiştir. Ancak, balın bazı kanser ilaçları ile olumsuz yönde etkileşimleri de olabilmektedir, bu nedenle kanser ilacı kullanan hastaların bal konusunda onkologa danışması uygun olacaktır.
“Tellus ut elit telluctus.”
“Lorem ipsum dolor sit amet.”
Dünyada, balın kanser üzerine etkilerini araştıran çalışmalarda kullanılan bal türleri arasında; Manuka balı (Yeni Zelanda, Avusturalya), Tualang balı (Endonezya, Malezya, Tayland), Gelam Balı (Malezya) sayılabilir. Bal türü ve buna bağlı olarak faydaları, cografi bölgeye göre değiştiğinden acaba Türkiye’de de, çeşit sayısı 15’den fazla olduğu belirtilen (Deli bal, kestane balı, çam balı, anzer balı, pervari balı, okaliptus balı, pamuk çiçeği balı, narenciye balı, ayçiçeği balı gibi) bal çeşitlerinden hangisi kanser hastalarında fayda sağlayabilir? Bu konu ile ilgili İstanbul Üniversitesi’nde meme kanser hücrelerinde yapılan bir çalışmada; Türkiye’deki kestane, çam ve çoklu floralı çiçek balının kanseri küçültücü etkisi araştırıldı.
Çalışma sonucunda kestane balının kanser küçültücü etkisinin diğer ballardan daha belirgin olduğu, çam balının kestane balı kadar olmasa da etkisinin olduğu ancak çiçek balının tümör hücreleri üzerinde küçültücü bir etkisi olmadığı belirlendi. Yapılan çalışma her ne kadar insan da yapılmış klinik bir çalışma olmasa da, Türkiye’de kanser üzerine etkili olabilecek bal türü bulunup bulunmadığı ile ilgili bir fikir vermesi açısından önemlidir. Bu sonuçların ışığında kanser hastalarında özellikle bal tüketilecek ise kestane balı (Çalışmada sedir balı da kullanılmıştır, etkisi kestane balı ile aynı bulunmasına rağmen sedir balı Türkiye’de nadir bulunur) tercih edilmesi gerektiği, kestane balı bulunamaz ise çam balı da kullanılabileceği belirlenmiş oldu.
